فرشید شکر خدایی دبیر جشنواره ملی بهره وری تشریح کرد:
گزارش پنجمین دوره جشنواره ملی بهره وری
یکی از مهمترین راه ها برای رشد و شکوفایی اقتصادی در هر جامعه، ارتقا و افزایش بهره وری می باشد. در کشور ما نیز توسعۀ اقتصادی همواره از راه افزایش سرمایه گذاری ها اتفاق افتاده است. علی رغم هدف گذاری هایی که در سطح ملی ودر قالب برنامه های ۵ سالۀ توسعه تاکنون تعریف شده بود، هیچگاه و در هیچ مقطع زمانی دستیابی به اهداف بهره وری محقق نشد. این موضوع از مهمترین نشانه ها در کشور در زمینه کمبود یک عامل تشویقی و محرک برای بخش های مختلف اقتصادی جهت توجه بیشتر به موضوع بهره وری بود. جشنواره ملی بهره وری با هدف توسعه نظام جامع سنجش و اندازه گیری بهره وری در کشور و همچنین ایفای نقش پیش برنده در افزایش بهره وری سازمانها و شرکت های کشور به طور سالیانه برگزار می شود. همچنین برگزاری این جشنواره باعث تشویق بنگاهها برای اندازه گیری و تجزیه و تحلیل شاخص های بهره وری و انجام پروژه های بهبود با بهره گیری از مدل مدیریت بهره وری سرآمد خواهد شد. از دیگر اهداف برگزاری این جشنواره افزایش توان رقابت پذیری سازمان ها و شرکت های ایرانی در محیط کسب و کار بین المللی و همچنین افزایش سازگاری آنها با بازارهای جهانی را می توان نام برد. ایجاد زیرساخت اطلاعاتی مناسب جهت توسعه فعالیت های بهینه کاوی در سطح ملی و بین المللی و شناسایی و تجلیل از بهره ورترین و پرتلاش ترین سازمانها، شرکت ها و مدیران کشور نیز در راستای اهداف برگزاری جشنواره ملی بهره وری قرار گرفته است. ایده شکل گیری این جشنواره در سالیان ابتدایی برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، توسط گروه پارسیان هوشمند مطرح شد و در پی آن مورد حمایت و توجه ریاست اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران واقع شد.
تهیه طرح جامع بهبود بهره وری در شرکت های زیر مجموعه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، اندازه گیری شاخصهای بهره وری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، جمع آوری این اطلاعات در رشته گروه های صنعتی و محاسبه میانگین های صنعت و کلید خوردن طرح جامع جشنواره ملی بهره وری با همراهی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن در ابتدای سال ۱۳۸۷ از مهمترین اقداماتی بود که در مسیر شکل گیری جشنواره ملی بهره وری صورت گرفت و تاکنون پنج دوره از این جشنواره برگزار گردیده است که در ادامه گزارشی از فعالیت های آخرین دوره برگزار شده ارایه میگردد:
فعالیت های اجرایی پنجمین دوره جشنواره ملی بهره وری از اول شهریور ماه سال ۹۲ آغاز و دبیرخانه این جشنواره فراخوان ثبت نام در این دوره از جشنواره را برای شرکتها، سازمان ها و انجمن های صنفی ارسال نمود. سامانه ملی اندازه گیری و تحلیل شاخص های بهره وری (www.irpmc.ir) نیز فعالیت مربوط به اندازه گیری شاخص های مالی، اقتصادی و بهره وری بنگاه های اقتصادی از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۱ را در ادامه فعالیت های جشنواره اجرا نمود. در مرحله اول پنجمین جشنواره بخش جایزه ملی بهره وری شاخص های ۱۱۱۲ بنگاه اقتصادی در قالب ۳۴ گروه اقتصادی مورد بررسی قرار گرفتند که از نظر تعداد بنگاه های مورد بررسی،۱۰درصد و از نظر گروه های مورد بررسی نسبت به دوره پیشین ۹درصد رشد مشاهده می شود. مجموع ارزش افزوده شرکت های بخش صنعت و معدن که در جشنواره مورد بررسی قرار گرفتند در حدود ۶۰% ارزش افزوده کل بخش صنعت و معدن در کشور می باشد. همچنین مجموع ارزش افزوده شرکت های بخش موسسات مالی و پولی مورد بررسی در جشنواره در حدود ۸۵% کل ارزش افزوده در این بخش می باشد. در این دوره از جشنواره همانند دوره های قبلی هر یک از بنگاه های اقتصادی در ۳ بخش با یکدیگر رقابت نمودند، در بخش اصلی شاخص های بهره وری نیروی کار، بهره وری سرمایه و بهره وری کل عوامل، در بخش جانبی شاخص های فروش سرانه و حاشیه سود خالص و در نهایت در بخش ویژه به دلیل اهمیت موضوع انرژی در کشور شاخص بهره وری انرژی مورد بررسی قرار گرفت. براساس آیین نامه تدوین شده کمیته علمی جشنواره، فهرست نامزدهای پیشنهادی در هر گروه اقتصادی توسط دبیرخانه با توجه به روند رشد پایدار و همچنین مقایسه شاخص های بهره وری بنگاه های اقتصادی با میانگین صنعت های مورد نظراز سال ۸۶ تا ۹۱ تهیه و جهت تایید نهایی در اختیار اعضای کمیته علمی قرار گرفت و با نظر این کمیته نهایتا تعداد ۳۳۰ بنگاه اقتصادی به عنوان نامزد دریافت لوح تقدیر انتخاب گردیدند. فرایند داوری آنلاین نامزد های دریافت لوح تقدیر مرحله اول پنجمین جشنواره ملی بهره وری در گروه های مختلف از اول دی ماه ۹۲ آغاز و تا ساعت ۲۴ روز ۱۴ دی ماه ۹۲به طول انجامید که در این فرایند اساتید، کارشناسان و مدیران بخش های مختلف اقتصادی، شرکت های برتر را انتخاب نمودند و در تاریخ ۱۵ دی ماه جلسه کمیته علمی جشنواره به منظور تایید نهایی برنده های هر صنعت در هر بخش در محل اتاق بازرگانی ایران برگزار گردید. در این مرحله، از مجموع ۳۴ گروه اقتصادی مورد بررسی،۳۳۰ بنگاه اقتصادی به عنوان شرکت های نامزد و از میان آن ها ۶۹ بنگاه به عنوان شرکت های برتر برگزیده شدند و در مراسمی با حضور مقامات ارشد نهاد ریاست جمهوری، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و مدیران دیگر بخش های دولتی و خصوصی در روز ۲۲ دی ماه سال ۹۲، لوح تقدیر پنجمین دوره جشنواره به آن ها اهدا گردید. لازم به ذکر است در بین ۳۴ گروه مورد بررسی به دلیل اینکه شاخص های بهره وری انرژی ۵ گروه با کاهش همراه بوده است، لذا با تصویب کمیته علمی در این گروه ها شرکت برتر در بخش ویژه معرفی نشد.همچنین با تصویب کمیته علمی در گروه ساخت قطعات خودرو نیز به دلیل نزولی بودن شاخص های اکثر شرکت های فعال این صنعت، شرکت برتری در هیچ یک از بخش های جشنواره معرفی نگردید.
مرحله دوم جشنواره بخش جایزه ملی ارایه تجربیات موفق جشنواره نیز بلافاصله پس از اختتامیه جایزه ملی بهره وری در ۲۳ دی ماه سال ۹۲ آغاز گردید و بنگاه های اقتصادی که در طول سال گذشته اقدامات بهبودی را جهت افزایش بهره وری اجرا نمودند با ارسال حداکثر سه پروژه موفق خود با دستاوردهای مشخص در زمینه بهرهوری به دبیرخانه جشنواره با فرمت مشخص در این بخش شرکت کردند. لازم به ذکر است هر بنگاه اقتصادی در جایزه ملی بهره وری حداکثر ۴۰۰ امتیاز و در جایزه ملی ارزیابی تجارب موفق نیز به ازای هر پروژه حداکثر ۲۰۰ امتیاز میتواند به دست آورد، بنابراین در مجموع دو مرحله هر بنگاه اقتصادی میتوانست ۱۰۰۰ امتیاز کسب نماید و نهایتا تندیس ملی بهره وری پنجمین دوره جشنواره ملی بهره وری به بالاترین امتیازها در سی و یکم اردیبهشت ماه در مراسمی با حضور مهندس محمدرضا نعمت زاده وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت، اسکندر زند معاون وزیر جهاد کشاورزی، دکتر مجید قاسمی دبیر کمیسیون اقتصاد کلان مجمع تشخیص مصلحت نظام، دکتر رویا طباطبایی یزدی رئیس سازمان ملی بهره وری، مهندس حسین سجادی مدیرعامل سازمان بهره وری انرژی ایران و جمعی از سازمان ها و شرکت های موفق در زمینه بهره وری توسط وزیر محترم صنعت معدن تجارت به بنگاه های اقتصادی برتر اهدا گردید. قابل ذکر است ۱۴۵ پروژه ارتقای بهرهوری از بخش های اقتصادی : بانک، بیمه، سیمان، خدمات فنی و مهندسی، معادن، سرمایه گذاریها، تولیدات رایانه و فعالیت های وابسته، محصولات شیمیایی، شویندهها و مواد آرایشی و بهداشتی، صنایع غذایی، انبوه سازی، تولید پلاستیک، تولیدات پتروشیمی، مواد و محصولات دارویی، ساخت قطعات خودرو، فرآوردههای نفتی و … به بخش داوری جایزه راه پیدا نمودند که از این تعداد ۳۰ پروژه با آرای بیش از ۳۶۰۰ داور به عنوان منتخب این دوره از جشنواره برگزیده شدند.
۱۴۵پروژه ارسال شده در این دوره از جشنواره از نقطه تاثیر بر فرایند های سازمان مربوطه خود مورد بررسی قرار گرفتند که نتایج آن به شرح ذیل می باشد:
از دیگر فعالیت های دبیرخانه در پنجمین جشنواره ملی بهره وری می توان به موارد زیر اشاره نمود:
۱-برگزاری پنجمین کمیته راهبری
کمیته راهبری در پنجم آذر ماه سال ۹۲ با حضور نمایندگانی از اتاق بازرگانی ایران، وزارت نفت، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت امور اقتصاد دارایی، وزارت راه و شهر سازی، وزارت صنعت معدن و تجارت، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، سازمان بهره وری انرژی، سازمان غذا و دارو، ستاد اجرایی فرمان امام، سازمان ملی استاندارد، انجمن مشاوران مدیریت ایران، انجمن کیفیت ایران و خانه صنعت، معدن و تجارت برگزار شد. برخی از مهمترین مصوبات این کمیته شامل:
راه اندازی گروه های جدید در مجموعه واحد های فعال در زمینه کشاورزی
راه اندازی مسابقه بهره وری استانی با الویت استان یزد
استفاده از ویرایش جدید فرم مرحله دوم جشنواره
رتبه بندی داوران جشنواره ملی بهره وری
ارایه پیشنهاد شاخص های بهره وری آب به صورت ویژه در دستور کار کمیته علمی
۲-امضای تفاهم نامه همکاری با سازمان بهره وری انرژی(سابا)
جشنواره ملی بهره وری و سازمان بهره وری انرژی ایران به منظور کمک به ارتقای بهره وری به ویژه بهره وری انرژی در کشور تفاهم نامه همکاری امضا کردند. از مهم ترین دستاوردهای این تفاهم نامه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
برگزاری مستقل جایزه ملی بهره وری انرژی با همکاری سازمان بهره وری انرژی
انتشار سالنامه آمار بهره وری انرژی کشور
انتشار و توزیع کتاب تجربیات موفق ارتقای عملکرد و بهره وری انرژی در گروه های مختلف تولیدی در سطح کشور به صورت سالیانه
سیاستگذاری در زمینه تعریف برخی مزایا و ویژگی ها برای شرکت های برتر در جشنواره در زمینه مدیریت مصرف انرژی
۳-ایجاد بخش کشاورزی در جشنواره با چتر حمایتی وزارت جهاد کشاورزی
جشنواره ملی بهره وری در جهت کمک به ارتقای بهره وری کشاورزی کشور جلسات متعددی با وزارت جهاد کشاورزی در ارتباط با چگونگی راه اندازی بخش کشاورزی جشنواره در سال ۹۳ برگزار نمود، که منجر به ایجاد پیش نویس تفاهم نامه ای با اهم موضوعات ذیل گشت:
آغاز به کار بخش کشاورزی جشنواره با چتر حمایتی وزارت جهاد کشاورزی در یکم خرداد ماه ۹۳
ارایه مقادیر شاخص های بهره وری برای تمامی زیر بخش های کشاورزی که در جشنواره ملی بهره وری حضور می یابند، به کمیته بهره وری وزارت جهاد کشاورزی جهت انتشار و توزیع سالنامه آمار بهره وری بخش کشاورزی کشور به صورت سالیانه
اطلاع رسانی و معرفی عوامل و مراحل اجرایی جشنواره و توصیه به بنگاه های اقتصادی فعال بخش کشاورزی جهت حضور در جشنواره توسط وزارت جهاد کشاورزی
سیاستگذاری در زمینه تعریف برخی مزایا و ویژگی ها برای شرکت های برتر بخش کشاورزی در جشنواره توسط وزارت جهاد کشاورزی
۴-استفاده از ویرایش جدید فرم مرحله دوم جشنواره
با توجه به برقراری ارتباط رسمی با شبکه جهانی بهینه کاوی، و تصویب کمیته راهبری پنجمین جشنواره تغییر فرم چهارمین دوره جشنواره منطبق با فرم های استاندارد مسابقات بین المللی تجربیات موفق و جایزه جهانی بهینه کاوی صورت پذیرفت که بر این اساس منطق امتیاز دهی به پروژه های ارتقای بهره وری نیز تغییر بافت.
منطق امتیاز دهی پروژه های پنجمین دوره جشنوراه ملی بهره وری
۱-رتبه بندی داوران جشنواره بر مبنای مدل ارایه شده توسط کمیته علمی
بر اساس مصوبه کمیته راهبری و با هدف ایجاد تمایز و پالایش داوران گرامی حاضر در شبکه داوری ستاد داوری جشنواره ملی بهره وری اقدام به رتبه بندی داوران با استفاده از یک مدل علمی و عادلانه که در آخرین جلسه کمیته علمی به تصویب اعضا رسیده بود، نمود و بر این اساس داوران جشنواره را در چهار سطح رتبه بندی شدند که در سطح یک ۱ درصد از داوران، در سطح دو ۱۹ درصد از داوران، در سطح سه ۳۳ درصد از داروان و در سطح چهار ۴۱ درصد از داوران حضور دارند.
۲-تدوین چهارمین سالنامه آمار بهره وری کشور
سالنامه آمار بهره وری کشور در ۳۴ بخش اقتصادی و کتاب R4B400 از جمله کتبی می باشند که پس از برگزاری پنجمین دوره جشنواره ملی بهره وری به چاپ خواهند رسید که سالنامه آمار بهره وری وضعیت رشد میانگین مهمترین شاخص های بهره وری را در بین ۳۴ بخش اقتصادی نشان می دهد و کتاب R4B400 رتبه ۴۰۰ شرکت برتر ایران را در سال ۱۳۹۲ بر اساس میزان ارزش افزوده ایجاد شده نمایش می دهد.
و در پایان امیدواریم فعالیت های صورت گرفته توسط فرزندان این مرز و بوم در دبیرخانه پنجمین جشنواره ملی بهره وری توانسته باشد سازمان های ایرانی را برای پیمودن مسیر تعالی و سرآمدی در کشور یاری نماید.